Definicję wyrażenia „części wspólne”, jak również reguły korzystania z nich przedstawione zostały w Ustawie o własności lokali z 24 czerwca 1994 roku. Częścią wspólną nieruchomości jest ta, która nie należy wyłącznie do jednego właściciela lokalu, który mieszka w danej nieruchomości. Część wspólna należy do wszystkich właścicieli lokali adekwatnie do udziałów, jakie posiadają oni w całej nieruchomości. Dla przykładu, częścią wspólną będzie klatka schodowa, winda, korytarze prowadzące do mieszkań i podwórko, jeżeli również zalicza się do nieruchomości.
Bardzo ważne jest to, że każdy właściciel mieszkania znajdującego się w budynku, który jest częścią nieruchomości, ma prawo do korzystania z tej części. Jadąc windą do swojego mieszkania czy idąc korytarzem korzystamy z nieruchomości wspólnej. Prawo do korzystania jest ustalone we wcześniej wymienionej ustawie.
Oprócz przywilejów korzystania z nieruchomości wspólnej właściciele mają również szereg obowiązków związanych z jej utrzymaniem w odpowiednim stanie. Każdy właściciel uiszcza opłatę, która jest wliczona do czynszu na zarząd nieruchomością wspólną. Z tych pieniędzy przeprowadzane są remonty całego budynku, wymiany instalacji, zatrudnia się firmę sprzątającą i inne osoby, które są potrzebne do utrzymania części nieruchomości wspólnej w odpowiednim stanie. Z tych pieniędzy opłaca się również wszystkie rachunki za doprowadzanie do nieruchomości wspólnej energii elektrycznej i ogrzewania. Opłacane są także wszystkie podatki i ubezpieczenia wymagane do prawidłowego i legalnego funkcjonowania całej nieruchomości. Jeżeli jednak jakaś część pieniędzy płacona na rzecz nieruchomości wspólnej zostanie już po wykonaniu wszystkich remontów i kupieniu wszystkich potrzebnych rzeczy, jej kwota jest rozdzielana na właścicieli lokali adekwatnie do ich udziałów w całej nieruchomości. Warto również wiedzieć o tym, że jeżeli nieruchomość wspólna przynosi jakieś dochody, to środki te są również przeznaczane na zarząd nieruchomością wspólną. Dochody takie mogą przykładowo pochodzić z wywieszenia plakatu na budynku.
Każdy właściciel lokalu jest zobowiązany do odpowiedniego dbania o nieruchomość wspólną. Część wspólna nieruchomości jest bardzo ważnym elementem całej nieruchomości. Jeżeli każdy właściciel mieszkania dbałby tylko i wyłącznie o swój lokal, to ostatecznie stan nieruchomości pogorszyłby się w takim stopniu, że przebywanie na niej stanowiłoby zagrożenie. Tak samo jest z energią elektryczną. Jeżeli nie byłaby ona doprowadzona do klatki schodowej lub nie zadbanoby o wymianę żarówek w oświetleniu, to ostatecznie poruszanie się po takiej klatce byłoby bardzo niekomfortowe lub nawet niemożliwe. Często wspólnota zatrudnia zarządcę, którego zadaniem jest odpowiednie zarządzanie nieruchomością wspólną, jak również odpowiednie wykorzystanie środków zbieranych z czynszów.
Jak już wspomniano w innym artykule, wspólnota mieszkaniowa może wybrać zarządcę spośród właścicieli lokali, ale może też zlecić zarządzanie nieruchomością przedsiębiorcy, który się w tym specjalizuje. Zarządca nieruchomości analizuje czynniki, które wpływają na gospodarkę nieruchomością; podejmuje również decyzje mające prowadzić do jak najbardziej efektywnego wykorzystania nieruchomości, którą zarządza. Jego zadaniem jest utrzymywanie nieruchomości w stanie niepogorszonym, a w miarę możliwości jego poprawa, a także inwestowanie w nieruchomość. Zarządzanie nieruchomościami jest pojęciem szerszym niż administrowanie, ale zwykle obowiązki zarządcy zawierają w sobie także czynności administracyjne, takie jak pilnowanie i koordynowanie czynności związanych z przeglądami, konserwacją, naprawą, sprzątaniem itp.
Niejedna osoba szukająca dla siebie mieszkania stanęła przed koniecznością decyzji – czy warto kupić mieszkanie należące do wspólnoty, czy może lepiej do spółdzielni mieszkaniowej? Zdarza się też, że mieszkańcy spółdzielni przekształcają swoje spółdzielcze prawo do lokalu na pełne prawo własności, co łączy się z wyodrębnieniem wspólnoty mieszkaniowej. Czy przynależność do wspólnoty jest korzystna? Jakie zalety i wady ma takie rozwiązanie?